teknoloji şirketlerinin yaşam eğrileri
Teknoloji şirketlerinin yaşam eğrileri klasik şirketlerinkinden çok da farklı değildir aslında. Klasik şirketler de yükselip yok olurlar. Sadece bu süreç teknoloji şirketlerinde olduğundan çok daha yavaş gerçekleşir.
Teknoloji şirketleri neden daha hızlı yükselir ve daha hızlı düşüşe geçerler?
- Teknoloji daha hype-driven ve bilgi asimetrisinin yüksek olduğu bir sektördür. Genelde yatırımcılar tam olarak neye yatırım yaptıklarını bilmezler. Derin know-how gerektiren işler çok tekniktir. Ayrıca ürünün işlevi zaman içerisinde çok hızlı şekilde değişebilir. Hatta bazen kurucu ortakların bile ürünün gerçekten neye yaradığını anlamaları uzun yıllar alabilir. (Mark Zuckerberg'in Facebook'un ilk yıllarındaki konuşmalarına dinlemenizi öneriyorum. Ne kadar küçük düşündüğünü duyunca şaşıracaksınız.)
- Teknoloji sektöründe inovasyon çok daha hızlı gerçekleşir. "Tahta oturdum artık!" dediğinizde garajından çalışan bir genç mezarınızı kazmaya başlamıştır bile. Teknoloji şirketleri, diğer şirketler gibi, büyüdükçe hantallaşır ve esnekliklerini yitirirler. İnovasyon ataklarına karşı korumaları zayıflar. Onlar kıçlarını kaldırana kadar atı alan Üsküdar'ı geçer. (Aslında A'dan Z'ye tüm sektörler bu tarz bir creative destruction riski altındadır, çünkü er ya da geç tüm sektörler ölmeye mahkumdur. Kim düşünürdü koskoca hotel zincirlerinin AirBnB önünde diz çökeceğini, yılların taksicilik sektörünün Über'in yükselişi karşısında çaresiz kalacağını?)
- Teknolojide bir sonraki inovasyonun nereden geleceğini, sizi nasıl etkileyeceğini kestirmek müthiş zor bir meseledir. Bu yüzden girişimlere yatırım yapan fonların başarı oranı çok düşüktür. Büyük teknoloji şirketleri beklenmedik bir yerden gol yememek için sürekli küçük şirketleri alır dururlar. (Facebook elinden geleni yapmasına rağmen Snapchat'in yükselişini önleyememiş, koskoca Google Dropbox tarafından dize getirilmiştir.)
Teknoloji şirketleri için zaman çok daha hızlı ilerlediği için esneklik çok daha önemli bir özelliktir. Uzun süre ayakta kalabilmenin tek yolu şartlar değişince form değiştirebilmeyi, başkası sizin ipinizi çekmeden kendi ipinizi çekebilmeyi öğrenmektir.